Η συγκρότηση του «Δικτύου πόλεων για την κλιματική ουδετερότητα – Climanet» και η υπογραφή του συμφωνητικού από τους Δημάρχους των πόλεων που συμμετέχουν στο Δίκτυο, πραγματοποιήθηκε σήμερα, Πέμπτη 27 Φεβρουαρίου 2025 στην Αθήνα.
Ο Δήμος Καλαμάτας, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Αποστολής των 100 Κλιματικά Ουδέτερων και έξυπνων πόλεων της Ε.Ε. έως το 2030, συμμετέχει ως ισότιμο μέλος στο Δίκτυο Climanet με τον Δήμαρχο Καλαμάτας Θανάση Βασιλόπουλο να υπογράφει το συμφωνητικό και να μετέχει στις διεργασίες που ακολούθησαν, με τη συμμετοχή των Δημάρχων Αθηναίων, Χάρη Δούκα, Θεσσαλονίκης Στέλιου Αγγελούδη, Τρικκαίων Νίκου Σακκά, Ιωαννιτών Θωμά Μπέγκα, Κοζάνης Ιωάννη Κοκκαλιάρη και Λεμεσού Γιάννη Αρμεύτη, καθώς επίσης του Γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ Ευθύμιου Μπακογιάννη και του Προέδρου του Πράσινου Ταμείου Ιωάννη Ανδρουλάκη.
Σημειώνεται ότι επί τάπητος, τέθηκαν θέματα που αφορούν τη λειτουργία και τις προτεραιότητες της νεοσυσταθείσας Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας με την νέα επωνυμία: «ΕΟΕΣ Clima Net – ΔΙΚΤΥΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ & ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ», στη βάση του θεσμικού πλαισίου των ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΟΜΙΛΩΝ ΕΔΑΦΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ του Ν. 4483/2017.
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ
Σε παρέμβασή του, ο Δήμαρχος Καλαμάτας Θανάσης Βασιλόπουλος, επεσήμανε μεταξύ άλλων: «Οι πόλεις μας αποτελούν πεδίο για πιλοτικές εφαρμογές που μπορούν να προσφέρουν πολύτιμη γνώση και εμπειρία για την κλιματική ουδετερότητα. Με επαρκή υποστήριξη, τα αποτελέσματα αυτών των πρωτοβουλιών μπορούν να εμπνεύσουν και άλλες Ελληνικές πόλεις να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο, συμβάλλοντας στην εθνική προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Σε αυτή την κατεύθυνση το ClimaNet και οι Δήμοι μας, οφείλουμε όχι απλώς να πρωτοστατήσουμε, αλλά να πρωταγωνιστήσουμε στην υλοποίηση έργων και δράσεων που να υπηρετούν τις δεσμεύσεις μας προς τους πολίτες για τη δημιουργία πόλεων φιλικών προς το περιβάλλον, οικονομικά βιώσιμων και κοινωνικά δίκαιων».
ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ
Η Εταιρεία αποσκοπεί στη διευκόλυνση και στην προαγωγή της διασυνοριακής, διακρατικής ή/και διαπεριφερειακής συνεργασίας καλούμενης ως «εδαφικής συνεργασίας», μεταξύ των μελών του, όπως προβλέπει το άρθρο 3 παράγραφος 1, του Κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1082/2006 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 5ης Ιουλίου 2006, με αποκλειστικό στόχο την ενίσχυση της οικονομικής και κοινωνικής συνοχής.
Κύριος σκοπός της Εταιρείας:
Μέσω της κοινής δράσης των Μελών του ΕΟΕΣ και των Εταίρων τους ο κύριος σκοπός είναι να αναπτυχθούν ενιαία πρότυπα και διασώσιμα μοντέλα και εφαρμοστικές πολιτικές για την αντιμετώπιση των αιτιών και των επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης για την αστική θωράκιση έναντι των κινδύνων από ακραία φυσικά φαινόμενα (Καύσωνες, Ξηρασία, Δασικές Περιαστικές Αστικές Πυρκαγιές, Κεραυνοπτώσεις Ξηρές Καταιγίδες, Ραγδαίες Βροχοπτώσεις Πλημμύρες, Ανεμοθύελλές, Ανεμοστρόβιλοι, Αλλαγή Παραμέτρων Θαλασσιού Περιβάλλοντος) στον αστικό ιστό αλλά και στο εξωαστικό φυσικό ή ανθρωπογενές περιβάλλον (στο οποίο παράγονται τα πρωτογενή αίτια των ακραίων φαινομένων της κλιματικής κρίσης, ήτοι θαλάσσιο περιβάλλον, ποταμοί και χείμαρροι, αγροτική ύπαιθρος, δάση, περιαστικές βιομηχανικές ζώνες κλπ) που επηρεάζουν σε υπερθετικό βαθμό τις πόλεις και την ενεργειακή τους συμπεριφορά με φαινόμενα όπως των παρατεταμένων καυσώνων, της θερμικής νησίδας κα, που οδηγούν με την σειρά τους σε αυξημένες ενεργειακές ανάγκες και ενεργοβόρες λειτουργίες που ανατροφοδοτούν τον φαύλο κύκλο των εκπομπών του CO2 και άλλων αερίων του θερμοκηπίου και της κλιματικής διαταραχής.
Επίσης θα προωθούνται κοινές μεθοδολογίες πολιτικής για τους τους θεματικούς πυλώνες της Κλιματικής Ουδετερότητας όπως : Ενέργεια ΑΠΕ, Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα και City Logistics, Διαχείριση και μείωση Αποβλήτων, Πολεοδομικές Ρυθμίσεις και Χρήσεις Γης, Αστικό και Φυσικό Περιβάλλον, Έξυπνη Πόλη και η Πολυεπίπεδη Διακυβέρνηση.
Ειδικότερα μέσα από την πολυεπίπεδη Διακυβέρνηση η οποία αποτελεί συστατικό στοιχείο των Κλιματικών Συμφώνων, εφόσον κάθε πόλη και κάθε Κλιματικό Σύμφωνο υλοποιείται μέσω ευρείας Εταιρικότητας και συμμετοχικών διαδικασιών, επιδιώκεται η ενεργοποίηση όλων των επιπέδων του Δημόσιου, Ιδιωτικού, Ακαδημαϊκού και Κοινωνικού τομέα, για την προώθηση πολιτικών και επενδύσεων νέου τύπου και πράσινου χαρακτήρα.
Στο πλαίσιο αυτό σκοπός της Εταιρείας είναι η προώθηση και υποστήριξη της υλοποίησης από τα Μέλη της, των κλιματικών στόχων της ΕΕ για την μείωση των εκπομπών θερμοκηπίου κατά 50% έως το 2050 για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και Κλιματικής κρίσης, βάσει των Τοπικών Συμφώνων Κλιματικής Ουδετερότητας, σε εταιρική συνεργασία των ΟΤΑ με Δημόσιους, Ιδιωτικούς και Κοινωνικούς Εταίρους των πόλεων τους.
Ο ανωτέρω Σκοπός πραγματώνεται με την συνεργασία των συμβαλλόμενων μερών για την επιτάχυνση της μετάβασης των πόλεων στην Κλιματική Ουδετερότητα καθώς και τον ψηφιακό τους μετασχηματισμό έως το 2030, σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η Ευρωπαϊκή Αποστολή για τις «100 Κλιματικά Ουδέτερες και Έξυπνες Πόλεις». Στόχος της Αποστολής είναι να επιτευχθεί ο στόχος για 100 κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες Ευρωπαϊκές πόλεις έως το 2030, οι οποίες θα λειτουργήσουν ως κόμβοι πειραματισμού και καινοτομίας, με απώτερο στόχο όλες οι Ευρωπαϊκές πόλεις να μπορέσουν να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους έως το 2050.
Ειδικότερα σκοπός της Εταιρείας είναι η Επιστημονική και Τεχνική υποστήριξη των Δήμων, πρωτίστως και κατά προτεραιότητα των Δήμων Μελών της Εταιρείας και δευτερευόντως των Δήμων της Ελλάδας και της Κύπρου που θα εκδηλώσουν ενδιαφέρον για την μεταφορά τεχνογνωσίας σε θέματα άσκησης πολιτικών για την επίτευξη της Κλιματικής ουδετερότητας.
Ο σκοπός αυτός επιτυγχάνεται με την δημιουργία επικουρικού – υποστηρικτικού και συμπληρωματικού στις Δημοτικές Υπηρεσίες των Δήμων Μελών, Μηχανισμού Ταχείας Μελετητικής και Αδειοδοτικής Ωρίμανσης Έργων και Ολοκληρωμένων Σχεδίων στα θεματικά πεδία της Κλιματικής Ουδετερότητας (όπως ενδεικτικά και όχι περιοριστικά :
- Ενεργειακές παρεμβάσεις εξοικονόμησης στον Δημόσιο χώρο και τα Κτίρια
- Χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας,
- Παρεμβάσεις στην Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα,
- Δράσεις για την Διαχείριση Απορριμμάτων,
- Αστικός ανασχεδιασμός και οι Πολεοδομικές ρυθμίσεις,
- Γενικευμένος αστικός και περιαστικός Πρασινισμός,
- Τεχνολογίες Έξυπνης Πόλης,
- Δράσεις θωράκισης στα ακραία φαινόμενα της Κλιματικής κρίσης κλπ)
μέσω οριζόντιας τυποποίησης – μεθοδολογιών και κοινών προτύπων για τους Δήμους – Μέλη για έργα και Επενδύσεις στην προοπτική των στόχων της Κλιματικής Ουδετερότητας και των εγκεκριμένων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Τοπικών Συμφώνων Κλιματικής Ουδετερότητας 2030, ως Αναθέτουσα Αρχή, Διευθύνουσα και Επιβλέπουσα Υπηρεσία από κοινού ή μεμονωμένα μέσω Προγραμματικών Συμβάσεων του Ν. 3852/10 – Άρθρο 100 Προγραμματικές Συμβάσεις και του Ν. 4412/2016 Άρθρο 12 Δημόσιες συμβάσεις μεταξύ φορέων του δημοσίου τομέα.
Στους σκοπούς της Εταιρείας εντάσσονται επιπλέον η ανάπτυξη και η διεύρυνση συνεργασιών του Δικτύου με άλλες περιοχές σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο.
Για την επίτευξη του σκοπού οι Επιχειρησιακοί στόχοι είναι οι εξής:
- Η δρομολόγηση διαδικασιών που θα ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των πολιτών στους σχεδιασμούς και θα τους κάνουν πιο υπεύθυνους απέναντι στην κλιματική ουδετερότητα των πόλεων τους.
- Η συνεργασία στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για την καλύτερη εφαρμογή των περιβαλλοντικών και βιώσιμων πολιτικών, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας για τους Πράσινους Δήμους και του Συμφώνου των Δημάρχων.
- Η συμμετοχή σε ανάλογα Ευρωπαϊκά δίκτυα πόλεων και γενικότερα στην κοινή ευρωπαϊκή αποστολή για πόλεις κλιματικά ουδέτερες.
- Η συμμετοχή στη χάραξη και υποστήριξη τοπικών, περιφερειακών, εθνικών κι ευρωπαϊκών πολιτικών για την κλιματική ουδετερότητα, με ανταλλαγή εμπειριών και τεχνογνωσίας, με διοργάνωση συνεδρίων και εκδόσεις σχετικού ενημερωτικού υλικού.
- Η Συνεργασία με όλα τα επίπεδα της Δημόσιας Διοίκησης για την ενσωμάτωση στις τοπικές πολιτικές των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης με σκοπό να γίνουν οι πόλεις πιο ανθρώπινες, χωρίς αποκλεισμούς, ασφαλείς, ανθεκτικές και βιώσιμες.
- Η υποστήριξη των αμοιβαίων συμφερόντων των Δήμων – Μελών στο πλαίσιο των συζητήσεων με Δημόσιους φορείς για θέματα σχετικά με τους σκοπούς της Εταιρείας.
- Η συνεχής αξιολόγηση των πολιτικών για την κλιματική ουδετερότητα, την μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος, την εξοικονόμηση ενέργειας, κ.α., καταγραφή των αποτελεσμάτων τους και κοινοποίηση τους σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.
Επίσης στους Στόχους της Εταιρείας περιλαμβάνεται η συνεργασία για:
- Την ολοκληρωμένη δράση για το κλίμα και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας ενόψει των δεσμεύσεων της Συμφωνίας του Παρισιού για το Κλίμα, τον Νόμο για το Κλίμα της ΕΕ, την Στρατηγική της ΕΕ για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή και την Δίκαιη Μετάβαση.
- τον σχεδιασμό και προώθηση κοινών προτύπων Έξυπνων Πόλεων και η κοινή χρήση δεδομένων με στόχο έναν ψηφιακό μετασχηματισμό δίχως αποκλεισμούς και στη βάση της Ευρωπαϊκής Ψηφιακής Στρατηγικής.
- την ωρίμανση Σχεδίων και Έργων που επιταχύνουν την επίτευξη του στόχου της κλιματικής ουδετερότητας.
- την διάδοση των ερευνητικών αποτελεσμάτων και συμβολή σε έργα της Αποστολής των Πόλεων καθώς και συμμετοχή σε προσκλήσεις του Horizon Europe.
- την αξιοποίηση σύγχρονων τεχνολογικών και ψηφιακών μεθόδων και καινοτομιών, προκειμένου να υλοποιηθεί και εγκαθιδρυθεί η συμμετοχική και ενεργός υποστήριξη προς το Δίκτυο ενός ενδιαφερόμενου ανθρωπίνου δυναμικού, εντός και εκτός των ορίων της ελληνικής επικράτειας και στην δημιουργία αμφίδρομων συμμετοχικών σχέσεων.
- την αξιοποίηση σύγχρονων επεκτάσιμων ανοικτών τεχνολογιών και εφαρμογών ψηφιακών συστημάτων, με στόχο την παροχή της δυνατότητας σε ευρύ κοινό ενδιαφερομένων φυσικών και νομικών προσώπων να προχωρούν σε πάσης φύσεως προσφορές (οικονομικές, παροχής υπηρεσιών ή σε είδος) που δεν αντίκεινται στο νόμο, δια την οικονομική ενίσχυση και χρηματοδότηση των σκοπών και δραστηριοτήτων της.
Τέλος στους Σκοπούς περιλαμβάνεται η προώθηση συνεργασιών προς κάθε κατεύθυνση στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας για την εφαρμογή των περιβαλλοντικών και βιώσιμων πολιτικών που προβλέπονται, συμπεριλαμβανομένης της Συμφωνίας για τους Πράσινους Δήμους και του Συμφώνου των Δημάρχων και ειδικότερα η συνεργασία για:
- την προώθηση βιώσιμων και πράσινων δημοσίων συμβάσεων, καθώς και την προώθηση στρατηγικών, κυκλικών και καινοτόμων προμηθειών
- τον σχεδιασμό και εφαρμογή δράσεων για τη Βιώσιμη Αστική Κινητικότητα.
- την συνεργασία στον τομέα της βιώσιμης διατροφής
- την κοινή διεκδίκηση βιώσιμης χρηματοδότησης και των βιώσιμων επενδύσεων.
- την εκπαίδευση στελεχών, ατόμων και ομάδων διαφόρων επαγγελμάτων και ειδικοτήτων σε θέματα σχετικά με τους παραπάνω σκοπούς.
- την συγκρότηση επιστημονικών επιτροπών και ομάδων εργασίας για τη μελέτη και την εκτέλεση των πρωτοβουλιών της Εταιρείας.
- την αξιοποίηση πόρων, δυναμικού και τεχνογνωσίας των μελών και συνεργατών της Εταιρείας με στόχο την ανάπτυξη της Εταιρείας και του Δικτύου της.
- την συνεργασία με παρεμφερείς ελληνικές, αλλοδαπές και διεθνείς οργανώσεις, δίκτυα, μη κυβερνητικές οργανώσεις, οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, ιδρύματα και πρωτοβουλίες πολιτών σε αναπτυσσόμενες χώρες, με σκοπό την επίτευξη των στόχων της Εταιρείας.
- την συνεργασία με εκπαιδευτικά ιδρύματα και οργανισμούς για την υποστήριξη των δράσεων της Εταιρείας.
- την διαρκή επέκταση του Δικτύου με επιλογή και πρόσθεση νέων περιοχών της Ελλάδας και της Κύπρου με αντίστοιχους σκοπούς και στόχους.
Ως ΕΟΕΣ η Εταιρεία συμμετέχει σε Εταιρικές σχέσεις για την υλοποίηση προγραμμάτων συγχρηματοδοτούμενων από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ελλάδας και της Κύπρου, από Χρηματοπιστωτικά Ιδρύματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και από Εθνικά Χρηματοδοτικά μέσα και Προγράμματα Εδαφικής Συνεργασίας και δύναται να αναλαμβάνει την ευθύνη για τη διαχείριση προγραμμάτων Ευρωπαϊκής Συνεργασίας ως Ενδιάμεση Διαχειριστική Αρχή σύμφωνα με τους ορισμούς του Ενωσιακού δικαίου.