Στην ανάγκη επιστροφής στις παραδοσιακές καλλιέργειες λαχανικών και όχι μόνο, εστίασε η ημερίδα που πραγματοποιήθηκε στον μόλο της Κορώνης, το βράδυ του Σαββάτου, με θέμα την “Άϋλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Μεσογειακής Διατροφής-από τη Θεωρία στην Πράξη”. Η ένταξη των παραδοσιακών τοπικών προϊόντων στην εστίαση, και η τάση για επιστροφή και πάλι στα ελληνικά τραπέζια των αυθεντικών γεύσεων, ήταν αυτά που μονοπώλησαν τη βραδιά, καθώς όλοι οι ομιλητές εστίασαν στην ανάδειξη της μεσσηνιακής γαστρονομίας μέσα από συμπράξεις παραγωγών, ερευνητών του Πανεπιστημίου, των επιχειρηματιών εστίασης, των εμπορικών επιχειρήσεων, των τουριστικών καταλυμάτων. Μια αλυσίδα ανθρώπων και επιχειρήσεων που μπορεί να φέρει και πάλι στο προσκήνιο τις αυθεντικές γεύσεις μέσα από την αναβίωση των παραδοσιακών σπόρων και την καλλιέργειά τους, που έρχονται να δώσουν υψηλής διατροφικής αξίας και ποιότητας προϊόντα.
“Παρούσες” όλες οι παραδοσιακές ποικιλίες λαχανικών που καλλιεργούνται στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
Ο Δήμος Πύλου- Νέστορος σε συνεργασία με το Σύλλογο Εστίασης Μεσσηνίας – MESSINIA FORUM και την υποστήριξη του Μανιατάκειου Ιδρύματος, του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και του Συλλόγου Επαγγελματιών Κορώνης, διοργάνωσαν την ημερίδα που συγκέντρωσε μεγάλο ενδιαφέρον και ανταπόκριση από το κοινό, που προσήλθε να την παρακολουθήσει. Με ναυαρχίδα την Κορώνη, που αποτελεί, μεταξύ επτά χωρών, την ελληνική εμβληματική Κοινότητα της UNESCO για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Μεσογειακής Διατροφής, η ημερίδα στόχευε στην προώθηση της τοπικής γαστρονομίας μέσα από την παραγωγή με σεβασμό των πρώτων υλών που θα φτάσουν στο πιάτο του καταναλωτή.
Συντονιστής της ημερίδας ο μεσσήνιος Γιάννης Καρβέλας, σύμβουλος επιχειρήσεων ελαιόλαδου, πιστοποιημένος Pro Olive Oil Expert, εισηγητής σεμιναρίων για το ελαιόλαδο και επιθεωρητής συστημάτων υγιεινής και ασφάλειας τροφίμων. Συμμετείχαν μεταφέροντας την τεχνογνωσία τους ο chef και ιδιοκτήτης εστιατορίων Λευτέρης Λαζάρου, ο καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και υπεύθυνος του Εργαστηρίου Λαχανοκομίας, Αναστάσιος Κότσιρας, η δημοσιογράφος γαστρονομίας, και διευθύντρια περιοδικού Cantina του “Πρώτου Θέματος”, Νανά Δαρειώτη, ο συγγραφέας και ερευνητής γαστρονομίας, αρθρογράφος στο περιοδικό γαστρονόμος της Καθημερινής, Δημήτρης Ρουσουνέλος, και ο πιστοποιημένος sommelier Γιάννης Διονυσόπουλος, που παρουσίασε τη μεσσηνιακή ποικιλία φιλέρι, και έδωσε τα φώτα του για τα μεσσηνιακά κρασιά.
“Αρχή για μια Φεστιβαλική Γιορτή στην Κορώνη”
Την ανάγκη επιστροφής στις παραδοσιακές καλλιέργειες επεσήμανε ο Δήμαρχος Πύλου-Νέστορος Παναγιώτης Καρβέλας, δηλώνοντας ότι ο Δήμος στηρίζει τις προσπάθειες που γίνονται, υπογραμμίζοντας την ανάγκη συμπράξεων και ενότητας από όλους, ενώ επισήμανε το δημογραφικό ως το βασικό εθνικό πρόβλημα, “η περιοχή μας γερνάει, δεν μπορούμε να παράγουμε”, είπε χαρακτηριστικά, συμπληρώνοντας ότι το χωριό του κάποτε “έκανε παραγωγή 15.000 τελάρα πρώιμα κηπευτικά, και ο πατέρας του έκανε εμπόριο από 5-7.000 τελάρα! Τώρα δεν παράγει ούτε τελάρο”, είπε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας ότι τα περισσότερα είναι εισαγόμενα, ενώ “μάς έμεινε μονοκαλλιέργεια το λάδι”.
O Αντιδήμαρχος Τουρισμού του Δήμου Πύλου-Νέστορος, Παναγιώτης Μαργιάννης έκανε λόγο για την αρχή μιας φεστιβαλικής γιορτής, την οποία σκοπεύει να καθιερώσει ο Δήμος Πύλου-Νέστορος, σε μια προσπάθεια προβολής και ανάδειξης της τοπικής γαστρονομικής κουλτούρας και της μεσσηνιακής και μεσογειακής γαστρονομίας.
Μια χρονική αναδρομή στην ένταξη της Κορώνης στην ελληνική εμβληματική Κοινότητα της UNESCO για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Μεσογειακής Διατροφής έκανε ο πρόεδρος του Μανιατάκειου Ιδρύματος Δημήτρης Μανιατάκης, χαρακτηρίζοντάς τη ως υπόδειγμα τοπικής κοινωνίας, που οφείλεται στο τρίπτυχο τοπικά προϊόντα- παράδοση- ιστορία.
Επιστροφή στις ρίζες μέσα από την ανάδειξη της μεσσηνιακής γαστρονομίας-Επιτακτική ανάγκη οι συμπράξεις
Στην επιτακτική ανάγκη για συνεργασίες και συνέργειες μεταξύ των φορέων που θα οδηγήσουν στον κοινό βηματισμό για την ανάδειξη της μεσσηνιακής γαστρονομίας επισήμανε ο πρόεδρος του Συλλόγου Εστίασης Μεσσηνίας, Γιάννης Κολοβός, στη δική του παρέμβαση, εξηγώντας ότι η γαστρονομία πρέπει να είναι κοινός παρανομαστής σε κάθε προσπάθεια προβολής και ανάδειξης της περιοχής μας. Ο πρόεδρος του ΣΕΜ εστίασε στην ανάγκη για “επιστροφή στις ρίζες”, όπως είπε χαρακτηριστικά, με συνοδοιπόρους στην προσπάθεια αυτή το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, τα καταστήματα εστίασης, τους τοπικούς παραγωγούς και επιχειρήσεις και φυσικά τους καταναλωτές. Αναφέρθηκε στην προσπάθεια που κάνει το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και συγκεκριμένα το Εργαστήρι Λαχανοκομίας του τμήματος Γεωπονίας, να διασφαλίσει τις παραδοσιακές ποικιλίες λαχανικών, στην οποία άλλωστε ήταν αφιερωμένη και η βραδιά. Μάλιστα ο πρόεδρος του ΣΕΜ προανήγγειλε ότι στο επόμενο Messinia Forum θα υπάρχει ειδική θεματική “Κορώνη”. Στην ομιλία του επικεντρώθηκε στις προσπάθειες που γίνονται για έναν ποιοτικό τουρισμό αλλά και στα έργα υποδομών και τις θυσίες που απαιτούνται για να επιτευχθεί αυτό, ενώ χαρακτήρισε τον Chef Λευτέρη Λαζάρου, ως τον άνθρωπο που πίστεψε σε αυτή την προσπάθεια της Μεσσηνίας, των επαγγελματιών εστίασης, και των τοπικών επιχειρήσεων και λειτουργεί ως πρεσβευτής της κουλτούρας επαναφοράς των παραδοσιακών καλλιεργειών και της προώθησή τους στα ελληνικά νοικοκυριά και εστιατόρια.
Αυθεντικά τοπικά προϊόντα στο μενού των εστιατορίων και στα ελληνικά σπίτια
Ο ίδιος ο Chef στάθηκε στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει το εγχείρημα αυτό, λόγω της ακρίβειας, του κόστους μεταφοράς, στην απαξίωση του σιδηροδρομικού δικτύου για φθηνές μεταφορές, που στέκονται τροχοπέδη στην όποια προσπάθεια γίνεται. Ταυτόχρονα, υπεραμύνθηκε των παραδοσιακών ποικιλιών, των προσπαθειών που γίνονται σε τοπικό επίπεδο από μικρούς παραγωγούς να εντάξουν τα αυθεντικά προϊόντα στο μενού των εστιατορίων και στα ελληνικά σπίτια, κάτι που έχει αρχίσει ήδη να αποδίδει με το κοινό να αναζητά πλέον αυθεντικές γεύσεις μακριά από ξενόφερτες κουζίνες και υλικά. Ο chef Λευτέρης Λαζάρου κατά τη διάρκεια της ημερίδας μαγείρεψε μπάμιες με ροφό, με πρώτες ύλες από το μποστάνι του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στον Αντικάλαμο και το ψάρι από μεσσηνιακά νερά, δίνοντας ταυτόχρονα τις δικές του συμβουλές για σπιτικούς ζωμούς, αποτρέποντας το κοινό να αγοράζει έτοιμους επεξεργασμένους.
Ζωντανεύουν οι παραδοσιακές ποικιλίες μέσα από την καλλιέργειά τους-Τάση το “Farm to table”
Στον γαστρονομικό τουρισμό που συνδέεται άμεσα με την παραγωγή τοπικών προϊόντων αναφέρθηκε ο καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και υπεύθυνος του Εργαστηρίου Αναστάσιος Κότσιρας. Έκανε μια αναδρομή στις παραδοσιακές ποικιλίες λαχανικών της Μεσσηνίας αλλά και της χώρας γενικότερα, και αναφέρθηκε στην προσπάθεια που γίνεται από το Τμήμα Γεωπονίας να διασωθεί το γενετικό υλικό, μέσα από την καλλιέργεια στην Καλαμάτα των παραδοσιακών σπόρων. Υπογράμμισε τη σημαντική βοήθεια και συνδρομή από τα καταστήματα εστίασης, στο να περάσουν και πάλι στο μενού τους οι αυθεντικές μεσσηνιακές γεύσεις, και μίλησε για “ποικιλίες που ζωντανεύουν” μέσα από αυτή τη συλλογική προσπάθεια. Αναφέρθηκε στη φιλοσοφία-κουλτούρα “farm to table”, χωρίς μεσάζοντες, που πλέον αναπτύσσεται, με αγροκτήματα να αναλαμβάνουν να καλλιεργήσουν παραδοσιακές ποικιλίες λαχανικών, με tour να οργανώνονται από αγροτουριστικές επιχειρήσεις, που κάνουν ακόμα και delivery προϊόντων από το χωράφι στο σπίτι. Ο Αναστάσιος Κότσιρας επισήμανε την ανάγκη του κοινού να βιώσει αυθεντική φιλοξενία μέσα από την εμπειρία αυθεντικών γεύσεων, και στο “πράσινο” αστέρι Michelen που έχει απονεμηθεί σε 359 εστιατόρια παγκοσμίως, μεταξύ των οποίων 3 ελληνικά, τα οποία χρησιμοποιούν αποκλειστικά πρώτες ύλες από συνεργαζόμενους κήπους και μποστάνια με βιολογικά προϊόντα. Παράλληλα ο Αναστάσιος Κότσιρας αναφέρθηκε στο σχεδιασμό που υπάρχει για QR code στα πιάτα των εστιατορίων ώστε οι πελάτες να παίρνουν άμεσα τις πληροφορίες για τις πρώτες ύλες, τον τρόπο παραγωγής, την ιχνηλασιμότητα κάθε πιάτου. Αναφέρθηκε στη λίστα του Taste Atlas, όπου περιλαμβάνει τις αναγνωρισμένες ποικιλίες παραδοσιακών λαχανικών ανά τον κόσμο, με 27 λαχανικά από Ισπανία, 58 από Ιταλία, 22 από Γαλλία, και μόλις 6 από Ελλάδα, συμπληρώνοντας ότι “έχουμε πολύ δρόμο να διανύσουμε”.
Το κοινό αναζητά “ολική επαναφορά γεύσεων”-Το παράδειγμα του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου
Έκανε μια σύντομη χρονική αναδρομή στην ιστορία των λαχανικών που καλλιεργούνται στην Ελλάδα, με αναφορά στην ντομάτα που προέρχεται από τη νότια Αμερική και καλλιεργείται στη χώρα μας τα τελευταία 200 χρόνια, ενσωματώνοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και αρώματα από το μικροκλίμα της κάθε περιοχής μας ή στη μελιτζάνα που μάς ήρθε από την Ινδία τον 16ο αιώνα. Δυστυχώς, πολλές παραδοσιακές ποικιλίες της χώρας μας εγκαταλήφθηκαν τα τελευταία 60 χρόνια, με την επικράτηση των υβριδιών, τάση που δείχνει πλέον πως αναστρέφεται με το κοινό να αναζητά και πάλι “ολική επαναφορά γεύσεων” όπως είπε χαρακτηριστικά, δηλαδή, αυθεντικές γεύσεις και αγνά βιολογικά λαχανικά. Ο καθηγητής αναφέρθηκε στις 150 ποικιλίες λαχανικών από όλη την Ελλάδα που έχει εξασφαλίσει το πανεπιστήμιο, αλλά και στο πρόγραμμα “υιοθετώ έναν σπόρο” που έχει μπει σε σχολεία της Μεσσηνίας, με τα παιδιά να καλλιεργούν στους σχολικούς κήπους παραδοσιακές ποικιλίες λαχανικών. Έκανε λόγο για τοπικά παραδοσιακά λαχανικά-υπερτροφές όπως η χοντροκατσαρή ντομάτα, το μαυρομάτικα, το φιδοφάσουλο ή πιχιάρικο ή κατσικάντερο, οι μπάμιες, τα αμπελοφάσουλα, η ροβίτσα (ψιλοφάσουλο Καλαμών), η λευκή αλλά και η πράσινη μελιτζάνα Ανάφης, που καλλιεργούνται πλέον στην Καλαμάτα, το βάτικο κρεμμύδι, η ντομάτα (μακρουλή Κυθήρων), η ντομάτα-καρδούλα, αλλά και η αυτοφυής αγριοαγκινάρα, ποικιλιες που φθίνουν και που μόνο μέσα από την καλλιέργειά τους θα επανέλθουν και πάλι σε όλα τα πιάτα. Όπως είπε, δεν υπάρχει παραδοσιακή ποικιλία πατάτας, ενώ ως Π.Γ.Ε. έχουν καταχωρηθεί η πατάτα Νάξου και Νευροκοπίου, ενώ πλέον οι προσπάθειες εστιάζουν στην παραγωγή πατάτας ανάλογα με τη χρήση (βραστή, ψητή, τηγανιτή κλπ). Τόνισε την προσπάθεια που κάνει το Τμήμα Γεωπονίας, όπου σε κτήματα δίπλα στο Πανεπιστήμιο καλλιεργείται από φοιτητές και καθηγητές βιολογική πατάτα που αναμένεται να δώσει 10 τόνους που με τη σειρά της θα δοθεί σε κοινωνικές δομές της Καλαμάτας. “Ελκυστικά τοπικά προϊόντα στο μενού των εστιατορίων, να αφήσουμε τα υβρίδια”, δήλωσε χαρακτηριστικά.
“Η κουζίνα μαγειρεύει με αυτά που έχει-Αυτά κάνουν τη διαφορά”
Τέλος, για την αξία “της άυλης πολιτιστικής κληρονομίας, που πάει κόντρα στην ομογενοποίηση της παγκοσμιοποίησης” έκανε λόγο η δημοσιογράφος Νανά Δαρειώτη, υποστηρίζοντας ότι “πρέπει να ενδυναμώσουμε τις μικρές τοπικές παραγωγές, καθώς πρόκειται για εξαιρετικής ποιότητας πρώτες ύλες”, ενώ στο ίδιο μήκος κύματος και ο δημοσιογράφος και συγγραφέας, Δημήτρης Ρουσουνέλος αναφερόμενος στις προσωπικές του γαστρονομικές εμπειρίες και τα τοπικά προϊόντα της χώρας μας, κατέληξε ότι “Η κουζίνα μαγειρεύει με αυτά που έχει. Αυτά κάνουν τη διαφορά”, υποστηρίζοντας ουσιαστικά ότι τα εξεζητημένα και ξενόφερτα υλικά και τάσεις πλέον δεν εκφράζουν το κοινό. Στο τέλος της ημερίδας το κοινό είχε τη δυνατότητα να γνωρίσει και να γευτεί μεσσηνιακά κρασιά που εκτίθεντο στον χώρο.
Δείτε εδώ στιγμιότυπα από την εκδήλωση
– Video όλη η εκδήλωση
Την πολύτιμη συνδρομή του έδωσε και ο σεφ Κωνσταντίνος Βασιλειάδης
“Παρέλαση” μεσσηνιακών κρασιών
Οι παραδοσιακές ποικιλίες που καλλιεργεί το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου στο αγρόκτημά του στον Αντικάλαμο
