Αλειφέρη: “Τα θέματα ψυχικής υγείας δεν πρέπει να είναι ταμπού – Έχουμε δομές υποστήριξης στη Μεσσηνία – Πολλά τα περιστατικά γίνονται μεγάλες προσπάθειες από όλους τους εμπλεκόμενους”
Με αφορμή τον εορτασμό για την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας σήμερα Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 2024, η Διοικήτρια του Γενικού Νοσοκομείου Μεσσηνίας Ελένη Αλειφέρη, μαζί με συνεργάτες της, την ψυχίατρο του κέντρου Σοφία Δήμα και την κοινωνική λειτουργό της Κινητής Μονάδας, Δήμητρα Θεοχάρη παραχώρησαν συνέντευξη τύπου στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας στην Καλαμάτα.
Στην Μεσσηνία υπάρχουν το Κέντρο Ψυχικής Υγείας, το Νοσοκομείο, ένας Ξενώνας και η κινητή μονάδα.
Ψυχική νόσος είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να εκφράσει μια μεγάλη ομάδα διαταραχών που προκαλούν προβλήματα στη σκέψη, στο συναίσθημα και τη συμπεριφορά του ανθρώπου αλλά και στην επικοινωνία του με τον συνάνθρωπο. Μπορεί να προσβάλει άτομα κάθε ηλικίας, παιδιά, εφήβους, ενήλικες και ηλικιωμένους και να παρουσιαστεί σε κάθε οικογένεια.
Η ψυχική νόσος αποτελεί ένα πεδίο ανεξερεύνητο για το πλατύ κοινό το οποίο καλύπτεται από πλήθος λαθεμένων απόψεων, δοξασιών και φόβων που της προσδίδουν το χαρακτήρα του μύθου και το στοιχείο του στίγματος.
• Το στίγμα είναι μια ανεπιθύμητη, δυσφημιστική ιδιότητα που στερεί από κάποιον το δικαίωμα της πλήρους κοινωνικής αποδοχής, ενώ ταυτόχρονα τον αναγκάζει να προσπαθεί να κρύψει οτιδήποτε σχετίζεται με την ασθένεια. Πολλές φορές ο φόβος του στίγματος αποτρέπει και από την αναζήτηση βοήθειας.
• Κυριολεκτικά, στίγμα σημαίνει ανεξίτηλο σημάδι. (Στο Μεσαίωνα στιγμάτιζαν με πυρακτωμένο σίδερο τους «παρεκκλίνοντες» για να τους διαπομπεύσουν…) Μεταφορικά, είναι ένας μειωτικός χαρακτηρισμός, μια ηθική απαξία η οποία συνοδεύει και βαραίνει οριστικά ένα άτομο που έχει χαρακτηριστεί «διαφορετικό», υπονομεύοντας την κοινωνική του θέση, αποδομώντας τη ταυτότητά του.
• Τα άτομα με ψυχικές διαταραχές υπήρξαν ανέκαθεν θύματα στιγματισμού, δηλαδή θύματα μιας αρνητικής, δυσμενούς στάσης της κοινωνίας απέναντί τους.
Αιτίες του στίγματος
– Άγνοια για την φύση της ψυχικής νόσου.
– Φόβος που ανακινείται από κάποιες εκδηλώσεις της νόσου.
– Άγνοια για τις δυνατότητες αντιμετώπισης και θεραπείας της νόσου.
Επιπτώσεις του στίγματος για το άτομο
– Τα άτομα με ψυχική νόσο διεξάγουν ένα διπλό αγώνα: ενάντια στη νόσο και ενάντια στο στίγμα.
– Για τους περισσότερους ο στιγματισμός που υφίστανται βιώνεται πιο επώδυνα κι απ’ την ίδια τη νόσο.
– Το στίγμα και οι διακρίσεις εμποδίζουν το άτομο να αξιοποιήσει το δυναμικό του και να έχει ενεργό ρόλο στη
κοινωνία. Σταδιακά, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε περιορισμό των κοινωνικών επαφών και απομόνωση.
– Το άτομο σιγά σιγά εσωτερικεύει όλα τα αρνητικά μηνύματα που δέχεται από το περιβάλλον του με αποτέλεσμα να αναπτύσσει συναισθήματα ματαίωσης, ντροπής και ενοχής τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε απόσυρση και κάποιες
φορές ακόμα και σε εγκατάλειψη της θεραπείας.
Το στίγμα δημιουργεί διακρίσεις που μπορούν να φέρουν δυσκολίες στην εύρεση εργασίας ή και στέγης, δυσκολίες πρόσβασης στην εκπαίδευση, και σε κάποιες περιπτώσεις απώλεια των αστικών ή και πολιτικών τους δικαιωμάτων. – Μια από τις σοβαρότερες επιπτώσεις του στίγματος είναι οι συνεχείς παραβιάσεις των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχική νόσο.
– Η βαρύτητα των επιπτώσεων του στίγματος είναι τόσο έντονη που όχι μόνο οι ίδιοι αλλά και οι ειδικοί δυσκολεύονται συχνά να διακρίνουν τις επιπτώσεις του στίγματος από τις επιπτώσεις της νόσου.
Στον αγώνα για την καταπολέμηση του στίγματος σημαντικό ρόλο παίζουν:
Η σωστή ενημέρωση και υποστήριξη των ασθενών και των οικογενειών τους στη καλύτερη αντιμετώπιση των προβλημάτων τους μέσα από προγράμματα ψυχοεκπαίδευσης.
Η σωστή ενημέρωση του κοινού (μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικοί, ΜΜΕ, σύλλογοι, φορείς της κοινότητας, ευρύ κοινό) μέσα από προγράμματα ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης.
H των εξασφάλιση κατάλληλης θεραπείας και η βελτίωση καται παρεχόμενων υπηρεσιών ψυχικής υγείας.
• Η αλλαγή νόμων και πολιτικών ρυθμίσεων για να περιορισθούν οι διακρίσεις και να ενισχυθεί προστασία για τους ψυχικά ασθενείς. η νομική
Θεμελιώδεις ελευθερίες και βασικά δικαιώματα των ψυχικά πασχόντων
Δικαίωμα:
• στην αξιοπρεπή περίθαλψη (εκούσια και ακούσια) • στην ισότητα
• στην ενημέρωση
• στη προστασία των προσωπικών δεδομένων
• στην αποκατάσταση
• στη ζωή στη κοινότητα
• στη διεκδίκηση αξιώσεων που συμβάλλουν στην παγίωση και ενίσχυση των δικαιωμάτων τους
