Στην Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Καλαμάτας αναμένεται να συζητηθεί και να εγκριθεί η πρόταση του Δήμου Καλαμάτας για αναβάθμιση συνολικά 30 μονοπατιών στην περιφέρεια του Δήμου, μέσω ένταξης σε πρόγραμμα χρηματοδότησης, με δεδομένη την πρόσκληση του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής ώστε να αναβαθμιστεί και να αναδειχθεί ένα δίκτυο μονοπατιών στο Δήμο Καλαμάτας συνολικού μήκους 156 χιλιομέτρων.
Τι αναφέρει μεταξύ άλλων η εισήγηση του αρμόδιου αντιδημάρχου, Νίκου Μπασακίδη
Ο Δήμος Καλαμάτας διαπιστώνοντας την άμεση ανάγκη για το σχεδιασμό και την εφαρμογή των κατάλληλων πρωτοβουλιών και προγραμμάτων που θα καλύψουν τις ανάγκες της και με δεδομένο τον φυσικό ορεινό πλούτο στο πλαίσιο της πράσινης τουριστικής ανάπτυξης, με στόχο την διατήρηση της βιοποικιλότητας και το μικρότερο δυνατό οικολογικό αποτύπωμα των προτεινόμενων επεμβάσεων και με δεδομένη την πρόσκληση του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), της Δράσης 1.4.3:(16851) «Δράσεις προστασίας της βιοποικιλότητας», του ΑΞΟΝΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 1.4 «Αειφόρος χρήση των πόρων, ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και διατήρηση της βιοποικιλότητας», με ΤΙΤΛΟ ΕΡΓΟΥ «Δημιουργία εθνικού δικτύου μονοπατιών και διαδρομών πεζοπορίας» (ΚΩΔΙΚΟΣ ΕΡΓΟΥ: MIS 5190260), προγραμματίζει την υλοποίηση της πράξης: «Αναβάθμιση και εμπλουτισμός υφιστάμενων περιπατητικών διαδρομών Δήμου Καλαμάτας» στο πλαίσιο της πρόσκλησης του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, για το έργο: «Δημιουργία εθνικού δικτύου μονοπατιών και διαδρομών πεζοπορίας».
Αντικείμενο του προτεινόμενου έργου αποτελεί ο σχεδιασμός ενός δικτύου μονοπατιών και διαδρομών πεζοπορίας του Δήμου Καλαμάτας, που θα ενταχθεί στο Εθνικό Δίκτυο μονοπατιών και διαδρομών πεζοπορίας, για τη δημιουργία ενός Εθνικού Δικτύου Μονοπατιών, Διαδρομών Πεζοπορίας και Ποδηλασίας με:
i. τη δημιουργία,
ii. την αναβάθμιση,
iii. τη συμμόρφωση πλήρωσης κοινών κριτηρίων και
iv. την ενοποίηση των υφιστάμενων τοπικών δικτύων, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας και βελτίωσης των χώρων αναψυχής.
Το έργο θα εντοπίσει, θα χαρτογραφήσει και θα αναδείξει διαδρομές κατάλληλες για πεζοπορία και ποδηλασία λαμβάνοντας υπόψη το ήδη υπάρχον δίκτυο μονοπατιών και διαδρομών. Νέες και υπάρχουσες διαδρομές και μονοπάτια θα συνδεθούν για να σχηματίσουν ένα ενοποιημένο Εθνικό Δίκτυο. Επιπλέον, οι χώροι ενδιάμεσης στάσης (χώροι αναψυχής) θα κατασκευαστούν με φιλικά προς το περιβάλλον υλικά. Ειδικότερα, στο πλαίσιο της παρούσας πρόσκλησης, προβλέπεται η χρηματοδότηση δράσεων που εμπίπτουν στις παρακάτω κατηγορίες:
• Τη δημιουργία νέων μονοπατιών, διαδρομών πεζοπορίας και ποδηλασίας,
• Τον εμπλουτισμό και αναβάθμιση του υφιστάμενου δικτύου μονοπατιών, διαδρομών
πεζοπορίας και ποδηλασίας, των υπό ένταξη περιοχών,
• Τη δημιουργία και βελτίωση των χώρων αναψυχής, σε επιλεγμένα σημεία του δικτύου που εμπίπτουν στις παρακάτω κατηγορίες:
• Τη δημιουργία νέων μονοπατιών, διαδρομών πεζοπορίας και ποδηλασίας,
• Τον εμπλουτισμό και αναβάθμιση του υφιστάμενου δικτύου μονοπατιών, διαδρομών
πεζοπορίας και ποδηλασίας, των υπό ένταξη περιοχών,
• Τη δημιουργία και βελτίωση των χώρων αναψυχής, σε επιλεγμένα σημεία του δικτύου
Οι 29 υφιστάμενες διαδρομές του Δήμου Καλαμάτας συνολικού μήκους 156,68 km οι οποίες πληρούν τα ανωτέρω κριτήρια επιλογής συνοψίζονται στον κάτωθι πίνακα και στην συνέχεια ακολουθεί αναλυτική περιγραφή αυτών.
Στα παραπάνω μονοπάτια θα πρέπει να προστεθεί και το μονοπάτι : PΚ30 Αρφαρά-ΣταματινούΠελεκητό-Γκλόγκοβα μήκους : 12 χλμ. Πρόκειται για ένα μονοπάτι που υφίσταται σε πολύ καλή κατάσταση. Είναι λιθόστρωτο και οριοθετημένο σε πολλά σημεία με μαντρότοιχο. Εξυπηρετούσε τις ανάγκες των κατοίκων της περιοχής για πολλές δεκαετίες, από τα Αρφαρά έως τον Άκοβο.
Το μονοπάτι αυτό είναι σε πολύ καλή κατάσταση και σηματοδοτημένο. Δεν απαιτούνται ενέργειες καθαρισμού και σηματοδότησης αλλά μόνο ενέργειες προβολής και για αυτό δεν συμπεριλαμβάνεται στον παραπάνω πίνακα των μονοπατιών που απαιτούνται πόροι για την αναβάθμιση και εμπλουτισμός υφιστάμενων περιπατητικών του Δήμου Καλαμάτας που είναι ο σκοπός της προτεινόμενης πράξης
Τα είδη των μονοπατιών
• Μονοπάτια αναψυχής (Ε): απευθύνονται σε πεζοπόρους και φυσιολάτρες που θέλουν να έρθουν σε επαφή με την φύση.
• Εκπαιδευτικά θεματικά μονοπάτια (L): απευθύνεται σε επισκέπτες που θέλουν να ενσωματώσουν στην πεζοπορία τους πολιτιστικά στοιχεία π.χ. τοπία, αρχαιολογικούς χώρους, μοναστήρια.
•Ποδηλατικά μονοπάτια (Β): διαθέτουν χαρακτηριστικά που τα κάνουν ελκυστικά για ποδηλασία.
•Μονοπάτια προσβάσιμα σε ΑμεΑ (A):μπορεί να είναι μονοπάτια που ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες μπορεί να είναι όμως και ειδικά μονοπάτια κατασκευασμένα για την εξυπηρέτηση αυτής της κατηγορίας.
•Μονοπάτια διαβίωσης: μονοπάτια που έχουν δημιουργηθεί για την εξυπηρέτηση των αναγκών των κατοίκων της υπαίθρου.
Σημειώνεται ότι τα μονοπάτια ταξινομούνται και με βάση τα γεωμορφολογικά τους χαρακτηριστικά:
Εύκολη διαδρομή: μονοπάτια εύκολα προσβάσιμα
Μέτρια διαδρομή: μονοπάτια μέτριου βαθμού δυσκολίας, για πεζοπόρους με καλή φυσική κατάσταση
Κριτήρια Επιλογής διαδρομών
Ο περιηγητικός τουρισμός αποτελεί μια εναλλακτική μορφή τουρισμού που αποκτά όλο και περισσότερους λάτρεις τα τελευταία χρόνια. Έχουν γίνει ορισμένες προσπάθειες, που
εντείνονται με την πάροδο του χρόνου και στοχεύουν στην ανάδειξη των περιηγητικών μονοπατιών σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο.
Σκοπός του έργου είναι η ανάδειξη και σήμανση μονοπατιών του Δήμου Καλαμάτας. Ο ευρύτερος στόχος αφορά τη δημιουργία και ανάπτυξη τουριστικής υποδομής ήπιας μορφής με ταυτόχρονη αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος του Δήμου Καλαμάτας, τη βελτίωση των προσφερόμενων τουριστικών υπηρεσιών και την ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού αξιοποιώντας και αναδεικνύοντας το φυσικό περιβάλλον με τον αρχαιολογικό πλούτο της περιοχής. Παλιότερα, τα μονοπάτια εξυπηρετούσαν αποκλειστικά τη διακίνηση των ανθρώπων και ζώων, ιδιαίτερα στην ύπαιθρο όπου και σήμερα διατηρούνται ακόμα αρκετά τέτοια μονοπάτια. Λόγω της σημασίας τους, πολλά από τα παλιά μονοπάτια αποτελούν υφιστάμενες κοινόχρηστες υποδομές πρόσβασης και είναι καταχωρημένα σε χάρτες της Ελληνικής Ομοσπονδίας Αναρρίχησης και Ορειβασίας.
Σήμερα αρκετά έχουν αναβαθμιστεί ενώ σε αλλά απαιτούνται εργασίες καθαρισμών συντήρησης και κυρίως σήμανσης εξυπηρετώντας αποκλειστικά σκοπούς υπαίθριας αναψυχής.
Για τις ανάγκες της παρούσας η επιλογή των υφιστάμενων διαδρομών οι οποίες θα προταχθούν από τον Δήμο Καλαμάτας προκειμένου να εμπλουτιστούν και να αναβαθμιστούν γίνεται με βάσει
τα κάτωθι κριτήρια:
1. Το δίκτυο να διασχίζει ή να γειτνιάζει με Προστατευόμενες Περιοχές ενταγμένες στο Ευρωπαϊκό Οικολογικό Δίκτυο NATURA 2000.
2. Να υπάρχει άμεση σχέση με το φυσικό περιβάλλον του Δήμου Καλαμάτας και κατά το δυνατόν ελάχιστη διάδραση με τον ανθρωπογενή/αστικό χώρο.
3. Να υπάρχει άμεση διέλευση ή εγγύτητα με το κατά το δυνατόν περισσότερα σημεία ειδικού ενδιαφέροντος και φυσικών, ιστορικών, πολιτιστικών, θρησκευτικών ή άλλων μνημείων και αξιοθέατων του Δήμου Καλαμάτας. Να χαίρει της αποδοχής των τοπικών φορέων προκειμένου να ενεργοποιηθεί η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στο εγχείρημα.
4. Οι διαδρομές να ανήκουν τουλάχιστον σε κάποιο από τα εξής είδη διαδρομών: Μονοπάτια αναψυχής (Ε), Εκπαιδευτικά θεματικά μονοπάτια (L), Ποδηλατικά μονοπάτια (Β), Μονοπάτια προσβάσιμα σε ΑμεΑ (Α), Μονοπάτια διαβίωσης.
5. Οι διαδρομές να καλύπτουν μεγάλο μέρος των ορεινών, μεσαίων ηπειρωτικών, παραμεθόριων καθώς και πυρόπληκτων περιοχών.
6. Το δίκτυο που θα προκύψει να μπορεί να ενταχθεί σε ένα πλήρες και ολοκληρωμένο πλάνο προβολής σε σχέση με την περιοχή παρέμβασης και τις δραστηριότητες που αναπτύσσονται σε αυτή.
7. Η αναβάθμιση και ο εμπλουτισμός των διαδρομών να προσδίδει πρόσθετη οικονομική αξία στην τοπική κοινωνία.
8. Η υλοποίηση των παρεμβάσεων να μπορεί να πραγματοποιηθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα με ταχεία ολοκλήρωση εντός ρεαλιστικών χρονοδιαγραμμάτων.
9. Το αποτέλεσμα των παρεμβάσεων να μπορεί να εξυπηρετήσει ως στόχο τη δημιουργία ενός cluster εναλλακτικού τουρισμού που θα αποτελείται από άλλες υποδομές εναλλακτικού τουρισμού του Δήμου Καλαμάτας καθώς και με το δίκτυο των περιπατητικών μονοπατιών.
10. Το αποτέλεσμα των παρεμβάσεων να μπορεί να εξυπηρετήσει ως στόχο τη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος που θα στηρίζει και θα ενισχύει τα παραγωγικά εγχειρήματα αυτοδιαχείρισης, ώστε μέσω της κάλυψης κοινωνικών αναγκών να μπορούν να συμβάλλουν στην κοινωνική πρόοδο και οικονομική ανάπτυξη του Δήμου Καλαμάτας.
11. Να είναι δυνατή η πρόβλεψη συντήρησης και εποπτείας μονοπατιών μέσω της σύστασης ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ. εντασσόμενων σε Φορέα Κ.ΑΛ.Ο. σε κάθε Δημοτική Ενότητα.
12. Να προάγει την άμεση ενεργοποίηση των τοπικών κοινοτήτων μέσω της ουσιαστικής ανάπτυξης της διαβούλευσης, της συμμετοχής και της συναπόφασης με τους κοινωνικούς
εταίρους και τους ίδιους του Φορείς της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας, σχετικά με τα θέματα που ρυθμίζουν πολιτικά, νομικά, διοικητικά το συγκεκριμένο πεδίο δράσης.
13. Το δίκτυο να συνεισφέρει στην τοπική ανάπτυξη με δράσεις που άπτονται του πολιτισμού, της τοπικής και παραδοσιακής παραγωγής, της βελτίωσης του περιβάλλοντος και των νέων μορφών ενέργειας
14. Τη δυνατότητα Παροχής Πιστοποιημένων Υπηρεσιών από Τοπικούς Φορείς π.χ.
Καταλύματα με παροχές φιλικές προς του περιπατητές, προσφορά πιστοποιημένων τοπικών προϊόντων προς κατανάλωση κ.λπ.
15. Την ανάπτυξη επιπέδου ασφαλείας στα υφιστάμενα μονοπάτια